Hôm nay là ngày 22/9/2024, thực là 23/9 vì tối qua ngủ sớm cho đúng giờ nên đã không kịp viết, và sáng hôm sau (tức là hiện tại) tôi mới ngồi máy và “Tản mạn” vài điều linh tinh cho anh em đọc.
22/9 là ngày tôi đăng ký con domain nguyenthanhtuyen.com này, và trong lúc đang lượn lờ tìm những mẫu website có giao diện kiểu cổ điển, xưa cũ thì tôi nhớ ra seobythesea.com, một trang web của Bill Slawski chia sẻ về SEO với những đúc kết từ việc nghiên cứu các bằng sáng chế của Google.
Đây là trang web có một lượng kiến thức khổng lồ, tuy cực kỳ đơn giản, dường như không tùy chỉnh nhiều nhưng lại có tương tác rất tốt. Và trong lúc tôi tìm hiểu cấu trúc website thì kéo tới bài viết cũ nhất, tức là bài viết đầu tiên của website này (vào năm 2005), nói về một website được coi là có hành động đặt quảng cáo sớm nhất trên internet, trước cả khi các công cụ tìm kiếm ra đời. Trang web đó là suck.com (xem thêm trên wiki), nhưng nay bạn chỉ có thể nhìn thấy nó qua “waybackmachine” của web.archive.org tại đây.
Như anh em có thể nhìn thấy thì phía sidebar bên trái đã xuất hiện quảng cáo và đó chính là những quảng cáo được coi là đầu tiên trên internet, tất nhiên là theo Wiki. Và anh em biết đường link dưới chữ “click here” kia là gì không?
http://www.microsoft.com/windows/promo2/internet/
Một đường link quảng cáo của Microsoft!
Thế là từ lúc này một dòng duy nghĩ nổi lên khiến tôi đi tìm hiểu về tất cả những ông lớn công nghệ hiện nay ra đời thế nào, từ Microsoft, Apple .. đến lịch sử ra đời của internet. Và nếu như anh em chưa biết thì:
- Internet hiện nay được phôi thai từ năm 1969 trong dự án ARPANET của Bộ Quốc phòng Mĩ. Dự án này để “nghiên cứu lĩnh vục mạng, theo đó các máy tính được liên kết với nhau và sẽ có khả năng tự định đường truyền tin ngay sau khi một phần mạng đã được phá hủy”.
- Năm 1986 được gọi là “Thời kỳ bùng nổ lần thứ nhất của Internet” với việc mạng NSFnet chính thức được thiết lập. Tuy nhiên, đối tượng sử dụng lúc này chủ yếu là các nhà nghiên cứu và dịch vụ lúc phổ biến nhất lúc bấy giờ chỉ là email và FTP.
- Sau khi Tim Berners Lee phát minh ra WWW (World Wide Web) vào năm 1991, Internet lúc này mới được chính thức coi là một cuộc cách mạng khi người dùng có thể tiếp cận một cách dễ dàng hơn.
Ok, sa đà quá rồi nhưng mà tôi hứng thú quá, anh em thích thì có thể đọc tiếp tại đây.
Tiếp tục câu chuyện thì tôi tìm đến https://web.archive.org/, một địa chỉ ưa thích của tôi để khám phá lịch sử internet và không hiểu sao giờ tôi mới có ý tưởng tìm hiểu về quá khứ của những tên tuổi lớn trong làng công nghệ này.
Sau khi biết được mãi tới năm 1996, archive.org hay Internet Archive mới ra đời, thì tôi thấy hơi nuối tiếc nhẹ khi chúng ta có thể đã bỏ lỡ nhiều khoảnh khắc trong quá khứ, trong khoảng 5 năm.
Nhưng dù sao thế cũng đã rất tốt rồi và giờ mới đến nội dung chính, hãy cùng tôi lọ mọ các trang web từ thuở thiếu thời sẽ trông như thế nào nhé!
Apple.com
Đầu tiên, là cái tên tôi ưa thích nhất. Apple.com
Mặc dù Screenshot đầu tiên được ghi nhận là vào 22/10/1996 nhưng vì các đường dẫn url hình ảnh bị mất nên tôi sẽ lấy ảnh chụp vào một thời điểm khác, cụ thể là vào 04/04/1997.
Vào thời điểm này chả hiểu anh em dev của Apple làm ăn thế nào mà có quả repeat background nhìn khắm thế này chứ. Đây là lúc tôi đã zoom nhỏ lại.
Microsoft.com
Ok, thí sinh tiếp theo tôi cũng rất thích, Microsoft.com
Và từ thời điểm 20/10/1996, mãi đến 05/12/1998 mới có ghi nhận tiếp theo về trang web này và lúc này giao diện đã có sự thay đổi đáng kể.
Và từ đây, để đỡ dài dòng vì tầm này tôi cũng đang lười viết, nếu gặp những Screenshot quá xấu vì lỗi, không có ảnh .. tôi sẽ bỏ qua và tìm những ảnh nào đầy đủ nhất show lên cho anh em, ae hứng thú thì có thể tự tìm hiểu sau nhé!
PayPal.com
Không có gì để nói nhiều về công ty của anh Elon Musk, đây là giao diện được coi là khá giống với hiện nay, về font chữ hay là tone màu thiết kế.
Còn đây là giao diện trước đó của paypal.com vào thời điểm 13/01/1999
Google.com
Ra đời vào nam 1998 nhưng lúc này giao diện của google.com lại khá đơn giản.
Còn trước đó, Screenshot đầu tiên thậm chí còn có đúng 3 dòng chữ.
facebook.com
Tiếp theo là tới Facebook, đây là một trường hợp khá thú vị vì khi tôi check, những ngày đầu đăng kí, tên miền facebook.com thuộc về một công ty phần mềm gì đó có tên là aboutface và có trang web aboutface.com.
Tên miền này được đăng ký lần đầu vào 29/03/1997 và vẫn kéo dài cho tới tận bây giờ, drop 1 lần khi đổi chủ sang anh Mark xoăn mà chúng ta đã biết.
Theo Wiki, thì Facebook được thành lập vào 04/02/2004 nhưng mà phải tới tận 06/08/2005 mới có những Screenshot đầu tiên của facebook, và trong suốt thời gian trước đó, archive.org vẫn ghi nhận thông tin trang web như trên. Anh em có thể giải thích tại sao không?
Có thể thấy được từ khoảng đầu năm tới tận khoảng ngày 10/04/2005, tên miền này bắt đầu đổi chủ vì ta có thể thấy một đoạn dài web báo lỗi 4xx (màu vàng cam nhạt).
Sau khoảng thời gian đó thì bắt đầu có những chấm xanh đầu tiên (web đã online bình thường), và tới khoảng cuối năm, từ 25/10/2005 trở đi là khoảng thời gian nở rộ của facebook, với chấm xanh càng to thể hiện càng ghi nhận được nhiều sự kiện liên quan đến lưu lượng truy cập (tôi đoán thế).
Và chúng ta có gương mặt của facebook này nay.
Hồi đó, tên ban đầu là thefacebook.com và sau rút ngắn lại theo “lời khuyên của Sean Parker” (trong The Social Network). Tôi thề đoạn này xem phim khá buồn cười nên nếu anh em rảnh thì xem qua bộ phim đó nhé!.
Amazon.com
Amazon.com, được thành lập vào năm 1994 nhưng mãi tới 1998 mới ghi nhận được những thông tin đầu tiên.
Tuy nhiên những đường link vào năm 1998 bị chuyển hướng về các thời điểm khác mà tôi không hiểu lắm, vì thế tôi lấy bức trên chụp vào năm 1999, khi url được giữ nguyên.
Yahoo
Screenshot đầu tiên của Yahoo! cũng khá đơn giản như Google nhưng có phần cute hơn.
Lúc đầu, Yahoo thậm chí còn có tên là “Jerry and David’s guide to the World Wide Web”mang tên của hai nhà sáng lập vào thời điểm đó và mãi sau này mới đổi tên thành Yahoo – viết tắt của “Yet Another Hierarchical Officious Oracle”.
Và đã nhắc đến Yahoo thì không thể không nhắc đến ứng dụng chat huyền thoại một thời này mà 8x, 9x Việt Nam nào cũng biết.
Hồi đó, tôi đi theo bạn chơi vào quán net mà mắt nổ mắt xịt vì độ mới lạ, tôi lúc đó thậm chí còn khoe bạn là tôi xem được pass word của đứa bạn khác, rồi đọc “**********” .. Nghĩ lại mà quê vãiiiii.
Cũng như một tấm khác của trang chủ yahoo ngày đó.
23/09/2024: Hiện tại thì sơ sơ thế và nội dung này sẽ được cập nhật thêm khi có thời gian rảnh, bài viết cho đến lúc này đã tốn mất 2 tiếng đồng hồ của tôi rồi. Anh em hãy bookmark lại để tôi cập nhật tiếp nhé.
Các tên miền tiếp theo sẽ là youtube.com ..